Reklamin Tuketime Etkisi3
Sonuç
Makalede tanımlaması ve açıklaması verilen kapitalizm, reklam, teknolojik bir araç olarak reklam, toplumsal değerler ve tüketim toplumu gibi kavramlar ile The Joneses filmi, Fight Club filmi ve Metropia filmi kurgularından; bu kurgular sonucunda çıkarılan analizler kapsamında reklam kavramının bildiğimiz anlamından uzaklaştığını anlıyoruz.
Geçmişte olduğu gibi radyo, televizyon veya gazetelerde ürünleri satmak amacıyla yapılan reklamlar, yerlerini insan hayatını merkez alan ve onları farkında olmadan yönlendiren stratejilere bırakmıştır. Başta özellikle toplumun benimsediği bir değer olan tasarruf –ihtiyacı kadar tüketim- ve baskı gibi toplumsal unsurlar ile bir çatışma meydana gelmiştir. Buna ek olarak teknolojinin hızlı bir şekilde ilerlemesi ve üretilen ürünler ile teknolojik aletlerin kullanımının yaygınlaşması bu çatışmaya kapitalizmin yanına ek olarak teknolojiyi eklemiştir. Ancak kapitalizmin insanı toplumdan uzaklaştırıp yalnızlaştırmasıyla ve teknolojinin de bunu hızlandırmasıyla birlikte, bu çatışmadan galip ayrılan taraf kapitalizmin ve teknolojinin yeni bir anlayış kazandırdığı reklam olmuştur.
Teknolojik bir araç haline gelen reklam, günlük hayatın içine yerleşmiş ve insanları tüketime yöneltmiştir. Öyle ki insanlar satın aldıkları ürünler ile mutluluğu aramış, yine bu ürünler ile insanları birbirinden ayırmıştır. Tüm bu gelişmeler insan hayatının merkezi haline gelmiş, insanlar hayatlarını tüketim yapmak üzere şekillendirmiştir. İncelenen üç filmde verilmek istenen mesaj budur.
İhtiyaçtan fazla olan tüketimin ihtiyaç olarak görülmesi ve bunun doğal olarak algılanması sorun teşkil etmektedir. En önemlisi ise, çoğu insanın sistemin bu işleyişinden bihaber olmasıdır. İncelenen filmlerde sistemin farkına varılması oldukça önemli bir husustur. Yani sistemi değiştirmek için yapılacak en önemli şey sistemin farkına varmaktır. Hayatımızın içine yerleşen ve önemli bir yer kaplayan bu reklam sektörünün bizden biri gibi olmaya devam etmesi kaçınılmazdır. Teknolojinin bir aracı olan reklamın, hayatımıza getirdiği bu sahte görüntülerin farkına varmak ise şüphesiz bu anlayışı sarsacak en önemli unsurdur.
Tüm bu bilgiler, kavram tanımlamaları ve film incelemeleri ışığında, yeni bir anlam yüklenen ve teknolojik bir araç konumuna gelen reklamın işleyişi kabul edilmelidir. Bu kabul edilişin ardından oluşacak farkındalığın ise işleyen bu sistemi zarara uğratacağı bir gerçektir.
K.Kerem ARAT
Kaynakça
Alptekin, M. Yavuz. (2015). Kapitalizmin Ortaya Çıkışı: Jeo-Kültürel Yaklaşım. KTU SBE Sosyal Bilimler Dergisi.
https://www.ktu.edu.tr/dosyalar/sbedergisi_6c71f.pdf adresinden alındı.
Baudrillard, J. (2018[1970]). Tüketim Toplumu. (Ferda Keskin, Hazal Deliceçaylı, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Borte, D. (Yöneten). (2009). The Joneses [Sinema Filmi].
Fincher, D. (Yöneten). (1999). Fight Club [Sinema Filmi].
Pektaş, Hasip. (1987). Reklam Nedir? İşlevi ve Etkileri Nelerdir? Ondokuzmayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi.
https://dergipark.gov.tr/download/article-file/188293 adresinden alındı.
Saleh, T. (Yöneten). (2009). Metropia [Sinema Filmi].